Manyetik parçacık test teknikleri
Manyetik parçacık test teknikleri | Manyetik alan kullanılarak yapılan testler son derece hızlı ve güvenlidir. Genellikle yüzeysel kusurların tespitinde kullanılırlar. Ultrasonik test gibi Manyetik Parçacık Testi de, işçi sağlığı ve iş güvenliği üstünde önemli bir risk oluşturmaz. Bugünün araç ve donanımlarının karmaşıklığı ve pahalılığı maksimum güvenirliliği sağlayacak imal üretim ve test işlemlerinin kullanılmasını zorunlu kılmaktadır.
Malzemenin yapısına zarar vermeden test etme (Tahribatsız Muayene) bu işlemlerden çoğunu sağlamaktadır.
Bu eğitimin amacı, manyetik parçacık kontrolü ile ilgili bilgi vermek ve personelinin;
1. Üretim aşamasının tamamlamış ürünün kalitesinden emin olmak için doğru test teknikleri veya teknik kombinasyonu kullanmasını sağlamak,
2. Testin sonuçlarını yorumlanmasını, değerlendirmesini ve sağlam bir karara varmasını sağlamak
3. Yorumlama ve değerlendirme açısından tekrar test edilmesini veya yardımı gerektiren şüpheli test sonuçlarını tanımalarını sağlamaktır.
Manyetik parçacık test teknikleri:
Manyetik parçacık yöntemi, manyetik özelliği olan bir parçanın mıknatıslanarak üzerine tatbik edilen küçük manyetik parçacıkların test parçası üzerinde olması muhtemel süreksizlikler tarafından tutularak belirti oluşturması esasına dayanır. Bu yöntem mıknatıslanma özelliğine sahip parçalarda yüzeye yakın ve yüzeye açık hataları belirleme kapasitesine sahip olduğundan en etkili TM yöntemlerinden birisidir.
Bununla beraber yalnızca mıknatıslanma özelliğine sahip parçalara uygulanabilmesi ve yüzey altı nüfuziyetinin kısıtlı olmasından dolayı bu yöntem kısıtlı uygulama alanına sahiptir.
Manyetik parçacık testinden sorumlu personelin, test donanımı ve test materyalleri,
test parçası ve test prosedürleri hakkında teknik bilgiye sahip eğitimli ve üstün nitelikli olması zorunludur. Test sonuçlarından maksimum fayda elde edebilme bakımından personelin yeterli tecrübe yanında teknolojik gelişmeleri de yakından takip etmeleri gerekir.
Manyetik parçacık test teknikleri: TEST KRİTERLERİ
Modern üretim yöntemleri hatalı parçaların üretim aşamasında mümkün olduğunca çabuk fark edilmesini zorunlu kılmaktadır. Bunun anlamı; her madde bir alt asamblede yer almadan önce test edilmelidir
Bu yaklaşım, en üst seviyede güvenilirliği en az maliyetle sağlayabilmek için üretimin başlangıcında test işlemlerinin seçilmesini ve test prosedürlerinin oluşturulmasını gerektirmektedir. Manyetik parçacık kontrolun temel hedefi ise;
> Test parçasındaki yüzeye açık süreksizlik ile ilgili görsel bir görüntü sağlayarak,
> Materyalin fiziki yapısını bozmadan süreksizliğin doğasını yapısını ortaya çıkarmak
> Önceden belirlenen standartlara göre test parçası hakkında kabul edilebilir ve edilemez kararı vererek maksimum güvenilirliği sağlamaktır.
Hiç bir test, test sonuçlarının bir değerlendirmesi yapılıncaya kadar başarıyla tamamlanmış sayılmaz. Test prosedürlerinin ve sonuçlarının değerlendirilmesi test parçasının yapıldığı maddeyi bilmek kadar test hedefinin de anlaşılmasını gerektirir.
Manyetik parçacık testi;
Yalnızca mıknatıslanma özelliğine sahip parçalara uygulanabilmesi ve yüzey altı nüfuziyetinin kısıtlı olmasından dolayı manyetik parçacık yöntemi kısıtlı uygulama alanına sahiptir
MANYETİK PARÇACIK KONTROL PRENSİPLERİ:
Manyetik parçacık testi, ferromanyetik parçaların mıknatıslanması prensibine dayanan basit bir test metodudur.
Servisteki parçalar, sıcak işlenmiş çubuklar, dökümler ve dövülerek elde edilmiş ürünler için kullanılabilir. Kullanılacak ürünü elde ederken parça işleme operasyonlarından; ısıl işlem, makine ile işleme, taşlama işlemleri vb. gibi imalat işlemleri, üründe çeşitli süreksizliklere neden olabilir.
Manyetik parçacık testi; parçaların manyetikliğini, parçalara uygulanabilirliliğini ve demir parçacıkların akı kaçaklarına çekilerek görüntü oluşturmaları sağlanır.
Özetleyecek Olursak Magnetik parçacık muayenesi, ferromagnetik bir parçanın mıknatıslanması, magnetik tozların mıknatıslanmış parça yüzeyine tatbik edilmesi ve kaçak magnetik alanlar tarafından çekilen magnetik tozların oluşturduğu belirtilerin yorumlanması esasına dayanır.
MANYETİZMA TEORİSİ
Bir parça mıknatıslandığında, o parçanın dağınık konumdaki molekülleri kuzey ve güney kutupları doğrultusunda sıralanır.
Manyetik parçacık test teknikleri: MANYETİK KUTUPLAR
Kuzey ve güney kutuplara sahip olan materyale mıknatıs denir ve demiri ve demirli materyalleri kendine doğru çeker. Mıknatıslar, daimi mıknatıs olabildiği gibi geçici mıknatıs da olabilir. Daimi mıknatıslar, mıknatıs özelliğini her zaman muhafaza ederek süresiz olarak koruyabilirler.
Geçici olarak mıknatıslanmış olan mıknatıslar, belli bir süre mıknatıs özelliğini muhafaza ederler daha sonra mıknatısın özelliği olan moleküllerin kuzey ve güney kutup yönündeki dizilişleri her hangi bir nedenle bozularak mıknatıslıklarını kaybederler.
> Bir mıknatısın, çekme ve itme gücü mıknatısın yüzeyi boyunca her yerde aynı değildir. Bu güç belirli bölgelerde yani kutuplarda yoğunlaşırken, kutuplardan
MIKNATISLANMAMIŞ PARÇADAKİ MOLEKÜLLERİN TESADÜFİ DİZİLİŞİ, MOLEKÜLLERİN HİZALI OLARAK
DİZİLİŞLERİ. Manyetik alana olan uzaklıkla belirenir.
Her mıknatısın en az iki kutbu vardır ve bu kutuplar dünyanın manyetik alanı tarafından etkilenirler. Kutuplar; North (Kuzey) ve South (Güney) olarak adlandırılırlar. Kısa yazılımlarında sembol olarak İngilizce kutupların karşılığı olan kelimelerin baş harfleriyle kuzey kutbu için “N”, güney kutbu için
“S” olarak yazılırlar.
Bir mıknatısın, çekme ve itme gücü kutuplarda yoğunlaşırken, kutuplardan uzaklaştıkça azalır.
MANYETİK ALAN
Bir mıknatısın veya akım geçirilen bir iletkinin içinde ve çevresinde magnetik alan mevcuttur.Magnetik alan, mıknatıs, elektrik akımı yada değişen bir elektrik alanının çevresinde yer alan ve içinde magnetik kuvvetler bulunan bölge olarak tanımlanır. Bir iletkenden akım geçirildiğinde, iletkinin içinde ve çevresinde bir magnetik alan oluşur.
Magnetik alan çizgileri (kuvvet çizgileri) iletkenden geçen akımla 90° açı yaparlar. Akımın yönü değiştirildiğinde alanın yönü de değişir, ancak alan ve akım arasındaki açı değişmez.
Magnetik alanlar kuzey magnetik kutuptan çıkıp güney magnetik kutba giren sürekli kuvvet çizgileri ile gösterilebilir. Kuvvet çizgileri (magnetik akı ) olarak tanımlanır;
•Birbirlerini kesmezler.
•Magnetik direncin en düşük olduğu yolu takip ederler.
•Mıknatısın kutuplarında yoğunlaşmış durumdadır.
•Mıknatısın dışında kuzey kutbundan güney kutbuna, mıknatısın içinde güney kutbundan
kuzey kutbuna doğru akarlar.
•Akı çizgileri sürekli çizgilerdir ve bunlar kapalı eğriler oluşturur.
Gerekli Alan Şiddetinin Belirlenmesi:
Muayene parçasındaki olası süreksizliklerde değerlendirilebilir belirtiler oluşturulabilmesi için, parça üzerinde yaratılan magnetik alanın uygun doğrultuya ve yeterli şiddete sahip olması gerekmektedir. Parçanın boyutları, şekli,et kalınlığı, malzemesi ve mıknatıslama tekniği, parçada oluşan alan şiddetini etkiler. Bu nedenle magnetik alan şiddetini belirlemeye yönelik olarak her parça için geçerli olabilecek kurallar geliştirmek zordur.
Parça homojen bir kalınlığa sahip değilse, farklı kesitler için farklı akım değerlerinin kullanılması gerekebilir. Böylesi bir durumda önce ince kesitin düşük akım değeri kullanılarak, daha sonra da kalın kesitin yüksek akım değeri kullanılarak mıknatıslanması gerekmektedir.Böylece ince kesitte aşırı mıknatıslanmanın önüne geçilmiş olur.
Muayene sırasında parça üzerinde herhangi bir şekilde gereğinden yüksek bir mıknatıslanma yaratıldıysa, parçanın düşük akımla mıknatıslanmasından önce mutlaka mıknatıslık giderimi yapılması gerekmektedir.
Hataları tespit edebilmek için gereken kaçak akı miktarı, akı yoğunluğu (B) (süreksizliğe dik doğrultudaki bileşeni), akım cinsi, süreksizliğin geometrisine [genişlik (b), yükseklik (h), derinlik koordinatı (ti), ferromagnetik olmayan tabakanın kalınlığı (s)] bağlıdır. Aynı tespit duyarlılığını sağlamak için, H’nin azaldığı ve/veya ^ ve s’nin arttığı durumlarda akı yoğunluğu (B) arttırılmalıdır.
Bir başka deyişle tespit duyarlılığı mıknatıslanmanın (B) bir fonksiyonudur (karakteristik parametre:h). Mıknatıslama arttığında yüzey yapısına bağlı olarak zemin (fon) etkisi de artar. Belirti ile fon arasındaki kontrast farkı alan şiddetine bağlı olarak maksimum değeri diğer muayene parametrelerine (yüzey pürüzlülüğü, magnetik parçacık konsantrasyonu, tane büyüklüğü, yüzey eğimi vs.) bağlıdır.
Kontrast, tespit duyarlılığını belirleyen önemli bir faktördür. Mıknatıslanmanın çok zayıf olduğu durumlarda hataların tespit edilebilme olasılığı mıknatıslamanın çok yüksek olduğu durumlara
kıyasla daha hızla düşer.
Uygulamada genel olarak kullanılabilecek bağıntılar aşağıda kısaca özetlenmiştir :
1) Magnetik parçacık belirtileri, hatanın derinliği konusunda bilgi vermez, sadece hatanın mevcut olduğunu gösterir. Mıknatıslamaya ilişkin hesaplamalar, “belirli bir akı yoğunluğunun üzerinde bütün hatalar kesinlikle belirti verecektir” varsayımı yapılırsa basitleştirilebilir. Gerekli olan akı yoğunluğu değeri B« 1T olarak alınabilir.
2) B değeri ancak özel durumlarda ölçüm yoluyla belirlenir. Bu nedenle H değerinin ölçülmesi daha yaygındır. H için gerekli değer o malzemenin mıknatıslama eğrisinden, B=1T için belirlenebilir Bu değer 0.4-1 kA/m arasında olabilir.
3) Malzeme olarak düşük karbonlu ve düşük alaşımlı çelikler göz önünde bulundurulursa, bu aralık çok geniş olmayacaktır .Mıknatıslama yapılırken, muayene edilen kesit içinde alan dağılımının homojen olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca mıknatıslama için uygun olmayan ve ölçüm yapılamayan bölgelerde de yeterli mıknatıslanmanın sağlandığından emin olunmalıdır.
Buna ilave olarak magnetik alan ile hata düzlemi arasındaki açı da etkin kaçak akı değerini etkiler. Gerekli emniyet faktörleri de göz önünde bulundurularak düşük karbonlu ve düşük alaşımlı çelikler için minimum alan şiddeti belirlenebilir. Kullanılan spesifikasyona bağlı olarak bu değerHt> 2-3.5 kA/m olarak belirtilmektedir. Maksimum müsaade edilebilir değer olarak da Ht< 4-9 kA/m belirtilmektedir.
Pratikte muayene parçası üzerinde yeterli alan şiddetinin oluşup oluşmadığını kontrol etmek için uygulanan yöntemler aşağıda belirtilmiştir.
Manyetik parçacık test teknikleri: KUVVET HATLARI
Kuvvet hatları kavramı, bir manyetik alanı açıklamak için kullanılır. Şekil 2-3’ de gösterildiği gibi çubuk bir mıknatısın üstünü kağıtla kapatıp demir tozları döküldüğünde mıknatısın manyetik etkisinin çizgiler halinde organize olduğu açıkça görülür. Bu karakteristik çizgilere “kuvvet hatları (Lines of force)” denir. Kuvvet hatları asla birbirlerini kesmezler ve direncin az olduğu alanlarda hareket ederler.
Manyetik kuvvet hatları mıknatısın içinde güneyden kuzeye, mıknatısın dışında ise kuzeyden güneye doğru hareket ederler. Kuvvet hatları, hiç bir zaman manyetik alanın merkezinden girmez ve çıkmazlar.
BOYUNA MIKNATISLAMA “Longitudinal Magnetization”
Boyuna mıknatıslamaya en iyi örnek olarak çubuk bir mıknatıs gösterilebilir. Çubuktaki manyetik akışın yönü, çubuğun boyuna olan eksenine paralel olup kuvvet hatları mıknatısın eksene bulunduğu yönde bir kutbundan diğer kutbuna yönelir.
AT NALI MIKNATIS “Horse shoe Magnet”
Çubuk bir mıknatıs, bükülecek olursa at nalı şeklini alır. At nalı şeklini almış mıknatısı bükmeye devam ederek uçları birleştirilir. Çubuk mıknatıs etrafındaki manyetik alan ve kuvvet hatları şekle göre mıknatısın kutupları kaybolur ve kapalı devre bir mıknatıs elde edilmiş olur. Elde edilen dairesel mıknatısın manyetik alanında akı kaçağı meydana gelmez. Daha sonra bu dairesel mıknatısın herhangi bir yerinden kesildiğinde mıknatısın kutupları tekrar ortaya çıkar.
VEKTÖR ALANI “Vector Field”
Mıknatıslanabilen bir malzeme üzerine aynı anda iki farklı manyetik alan etki ediyor ise malzemede iki manyetik alan oluşmaz. Bunun yerine manyetik alanların bileşkesi oluşur. Vektör manyetik alanı, bu iki alanın toplamı olmayıp bileşkesidir.
; F1 = Birinci manyetik kuvvet, F2 = İkinci manyetik kuvvet, F1/2 = F1 ve F2 nin manyetik kuvvetlerinin bileşkesi gösterilmektedir.
ARDIŞIK KUTUPLAR “Consequent Poles”
Ardışık kutuplar, mıknatıslanmış bir parça üzerinde ikiden fazla kutbun birbiri ardına aynı zamanda meydana gelmesine denir. Ardışık kutuplar, eşit miktarda olmayan kutuplardan da oluşturulabilir. Örneğin; 3 kuzey, 2 güney kutup ya da 1 kuzey, 3 güney kutuptan oluşabilir. Fakat asla bir güney ve bir kuzey kutuptan aşağıya düşürülemez. Yani mıknatıslanmış bir parçada mutlaka en az 1 kuzey ve bir güney kutbu bulunur.
Manyetik parçacık kontrolünde, test yaparken demir parçacıklarının her bir kutup da toplanması bu prensibe dayanır.
ARDIŞIK KUTURLAR: Mıknatıslanmış bir parça üzerinde ikiden fazla kutbun birbiri ardına aynı zamanda meydana gelmesidir.
Manyetik parçacık test teknikleri: BOZULMUŞ ALANLAR“Distorted Field”
Manyetik alanlar, normalde dairesel veya boyuna manyetik alanlar olarak tasarlanırlar. Mıknatıslanmış bir parçada, bir çok mıknatıslanmış gerçek alanlar bu iki alanın bir karışımıdır ve bozulmuş alanlar olarak tanımlanır.
Bozulmuş alanlar, özellikle elde edilmiş olabilir veya kaçınılmaz olarak meydana gelebilirler. İstenilen alanlar bozuk alanla elde edildiği zaman, üretilen manyetik alan düşey açıyla olası süreksizliğin yönünde olur. Bozulmuş alanlar genellikle çok faydalıdır. Bazı gerekli kontrollarda manyetik parçacık kontrolunda başarılı sonuçlar elde edilir.
KAÇAK ALAN “Leakage Field”
Daimi mıknatısın etrafındaki manyetik alan ve kutupları şekil 2-3’ de gösterildiği gibidir. Eğer bu mıknatıs ikiye veya daha çok bir sayıda bölünecek olursa her bir bölünen parçanın derhal iki kutba sahip olduğu görülecektir. İki zıt kutuplu parçalardan herhangi iki tanesi birleştirilip kaynak yapıldığında kaynak bölgesinde küçük yoğunlaşmış kaçak alan meydana gelecektir.
Eğer aynı şekilde mıknatıs herhangi bir yerinden kısmen veya tamamen kesilecek olursa, kesim yerinden itibaren iki zıt kutup ve kaçak alan tekrar görülecektir.
Kaçak alan gerçekte bir manyetik alan boşluğudur ve bu noktada manyetik kuvvet hatları boşluktan atlayarak karşıdaki zıt kutba ulaşır. Normalde kuvvet hatlarının kesilmesi sonucu meydana gelen boşlukta yeni kutuplar oluşmaktadır. Magnetik alan, ferromagnetik bir malzeme içinde herhangi bir süreksizlik ile karşılaşırsa, yüksek magnetik direnç ( ^r = 1) nedeniyle sadece bir kısmı süreksizliğe nüfuz ederken bir kısmı süreksizliğin altından geçerek malzeme içinde yoluna devam eder.
Şayet süreksizlik yüzeye açıksa, bu süreksizlik için maksimum akı yoğunluğu elde edilecektir. Aynı süreksizliğin yüzeyin altında olması durumunda, yüzeyde oluşan kaçak alan çok daha zayıf olacaktır. Pratikte magnetik parçacıkları çekebilecek bir kaçak alan oluşabilmesi için süreksizliğin yüzeye açık olması gerekmektedir.
Manyetik parçacık test teknikleri: Metalik olmayan kalıntılar;
Metalik olmayan kalıntılar (nonmetalic inclusions) bulunan bir parça mıknatıslandığında, metalik olmayan kalıntılar normal kuvvet hatlarının önünde kaçak alan oluşturarak yeni kutupların oluşmasına sebep olur ve tatbik edilen demir parçacıklarının kendi üzerlerinde toplanmasına neden olur.
Çubuk mıknatıs kesilip kaynak yapıldıktan sonraki kutupları ve kaynaktaki kaçak alan olurlar. Sonuç olarak manyetik parçacık kontrolünde, materyallerde bulunan boşluklar (voids), çatlaklar (cracks), yırtılmalar (tears), kaynak dikişlerindeki nüfuziyet eksikliği (lack of fusion), gözenek (porosity) ve metalik olmayan kalıntılar (inclusions) kolaylıkla açığa çıkartabilir.
Cisimler magnetik özellikleri bakımından magnetik geçirgenliklerine göre sınıflandırılabilir. Diyamagnetik cisimler, bağıl geçirgenlikleri sabit ve 1’den biraz küçük maddelerdir. Diyamagnetik cisimler (örneğin;bizmut) bir magnetik alan içine yerleştirildiğinde bu alanı hafifçe iter, böylece cisimdeki akı yoğunluğu hafifçe azalır. Paramagnetik cisimlerin, bağıl geçirgenlikleri sabit ve 1’den biraz büyüktür. Paramagnetik bir cisim (örneğin;platin) bir magnetik alan içine yerleştirildiğinde dış alan doğrultusunda hafifçe mıknatıslanır.
Manyetik parçacık kontrolü yapılan materyaller ise paramanyetik materyallerin bir grubu olan “ferromanyetik (ferromagnetic)” cisimlerin (örneğin ;demir) bağıl geçirgenlikleri ise sabit değildir, mıknatıslayıcı alan şiddeti yükseldikçe artar, bir maksimumdan geçer, sonra azalmaya başlar. Tipik çeliklerde bu değer ^r = 500-20000 arasındadır.
PARAMANYETİK, FERROMANYETİK
ve DİAMANYETİK MATERYALLER
DİAMANYETİK NONMANYETİK:
Mıknatıslanmazlar
Mıknatıslar tarafından itilirler
Bilinen en iyi diamanyetik materyal bizmut’tur
PARAMANYETİK MATERYALLER ; Mıknatıslanabilirler Mıknatıslar tarafından çekilirler.
Ferromanyetik materyaller: Paramanyetik materyallerin alt sınıfındandır ve kuvvetlice mıknatıslanabilirler. Manyetik alanlar tarafından kuvvetli bir şekilde çekilirler. Manyetik parçacık kontrolü uygulanabilir
ELEKTRİK AKIMIYLA MANYETİK ALAN ELDE ETMEK “Electrically induced magnetic fields”
Bir iletkenden elektrik akımı geçirildiğinde, iletkenin içinde ve etrafında manyetik alan oluşur. Örneğin; bakır bir çubuk gibi iletken düzgün şekilli ise, iletkenin etrafındaki manyetik alan ve birim alandaki kuvvet hatları sayısı iletkenin boyunca her noktada aynıdır. İletkenin herhangi bir noktasında, manyetik alan şiddeti yüzeyde en yüksek seviyededir. İletkenin yüzeyinden uzaklaştıkça manyetik alanın şiddeti zayıflamaktadır. Manyetik alanın zayıflaması iletken yüzeyinden uzaklaştıkça mesafe ile orantılı olarak artmaktadır. Meydana gelen manyetik
MANYETİK MATERYALLER “Magnetic materials”
Mıknatıslama Teknikleri : Ferromagnetik bir malzeme, ya malzemeden akım geçirmek ya da harici bir magnetik alan içine yerleştirilmek suretiyle mıknatıslanabilir. Magnetik parçacık muayenesinde kullanılan mıknatıslama teknikleri aşağıda belirtilmiştir.Hangi mıknatıslama tekniğinin kullanılacağı parça sayısı, parça boyutları, cihaz kapasitesi, muayene problemi ve uygulama kolaylığına bağlıdır.
SAĞ EL KURALI “Right-Hand Rule”
Elektrik akımı kullanarak oluşturulan manyetik alanın, yönünü bulmak için basit ve kolay bir yolu vardır. (Şekil 2-9) İletken sağ elle tutulur; baş parmak iletken üzerinden elektrik akımının akış yönünü gösterirken, diğer parmaklar ise meydana gelen manyetik alanın yönünü gösterir ve bu kurala “sağ el kuralı (right-hand rule)” denir.
iletken etrafında bulunan manyetik alanın dairesel bir şekilde olduğu görülür ve aynı zamanda manyetik alan iletkene 90° lik bir açı yapmalıdır.
Şekilde görülmemekle beraber manyetik alan iletken boyunca iletkeni sarmaktadır. Mıknatıslama tekniği tanım(ASTM E709) kısa gösterim. Alan geçirerek mıknatıslama Muayene edilecek parçanın tamamı veya bir Bölümü magnetik alan içine yerleştirilir.
Boyundurlukla mıknatıslama J a) Doğal mıknatısla Doğal mıknatısla boyuna mıknatıslama JD b) Elektromıknatısla Elektromıknatısla boyuna mıknatıslama JE Akım geçirilen bir iletkenle mıknatıslama L a) Bobin ile Bobin ile boyuna mıknatıslama LS b) Yardımcı iletkenlerle (kablo) i)Kablo sararak boyuna mıknatıslama LK ii)Kablo sararak çevresel mıknatıslama iii)Yardımcı iletken kullanarak çevresel mıknatıslama Akım geçirerek mıknatıslama S Muayene edilecek parçanın tamamı veya bir Bölümünden akım geçirilerek magnetik alan oluşturulur.
Akım geçirgenliği:
a) akım geçirerek i) Parçadan akım geçirerek çevresel SS mıknatıslama ii) Prod ile mıknatıslama İndiksiyon akımı oluşturarak Transformatör prensibi SI Bileşik teknikler Bileşik Teknikler Örneğin JEG/SSW
DIN 54130 ‘ a göre bileşik tekniklerde, kullanılan her iki mıknatıslama tekniğinin de kısa gösterilişi verilir. sağlıklı hata tespiti için magnetik alan ve hata yönü arasındaki açı DGZfP-EMO ‘a göre en az 30°C olmalıdır.Bu değer ASTM E-144 (94) ve MIL-STD-1949 (85) DE 45°C olarak belirtilmiştir
BOBİN “Coil”
Elektrik akımını taşıyacak iletken; bir bobin haline getirilerek sarılırsa, bobinin içinde ve dışında şekil 2-10’ daki gibi manyetik alan meydana gelir. Bobin içerisinde meydana gelen manyetik alan, çubuk mıknatısa benzer ve boyuna manyetik alan şeklindedir. Manyetik alan şiddeti bobin sarım sayısına bağlıdır. Bobinin sarım sayısı arttıkça manyetik alan da şiddetlenir.
Manyetik alan aynı zamanda bobinden geçen elektrik akım şiddetine de bağlıdır. Elektrik akımının yönü değiştirilecek olursa manyetik alanın yönü de değişir.
Manyetik parçacık test teknikleri: MANYETİK AKI “Magnetic Flux”
Bir manyetik alandaki, manyetik kuvvet hatları daima kapalı bir devre meydana getirir.
Manyetik alan devresindeki, manyetik kuvvet hatlarının varlığı “manyetik akı (Magnetic flux)” adını alır. Manyetik akının tek bir kuvvet hattı “Maxwell” olarak da adlandırılır ve sembol birimi olarak yunanca alfabesinden ”phi ($)” harfi ile gösterilir.
Magnetik akı (^) belirli bir yüzey alandan geçen toplam kuvvet çizgileri sayısının bir ölçüsüdür.SI birim sisteminde magnetik akı birimi Weber (Wb)’dir.
1 Weber (Wb) : 1 volt x saniye (V.s).
Magnetik alanlar matematiksel olarak vektörlerle gösterilir. Vektörler; doğrultusu/yönü ve büyüklüğü olan niceliklerdir.Mıknatıslanabilir bir parçaya aynı anda iki mıknatıslama kuvveti uygulanabilir. Böyle bir durumda uygulanan iki alan bağımsız olarak mevcut olamaz.Yön ve büyüklük olarak, uygulanan iki alanın bileşkesi olan bir alan meydana gelir ve parça bileşke vektör doğrultusunda mıknatıslanır.
Manyetik alan bobinden geçen elektrik akım şiddetine de bağlıdır. Elektrik akımının yönü değiştirilecek olursa manyetik alanın yönü de değişir.
Indukleme:
Bir magnetik alan iki farklı vektörle gösterilir. Magnetik akı yoğunluğu ya da magnetik indükleme olarak adlandırılan vektör B simgesiyle, magnetik alan şiddeti vektörü ise H simgesi ile gösterilir. H ile gösterilen magnetik alan, iletkenden geçen elektrik akımının oluşturduğu alan olarak, B ile gösterilen magnetik akı yoğunluğu ise, alanda yer alan malzemenin magnetik özelliklerinden kaynaklanan katkıyı da içerecek biçimde toplam magnetik alan olarak düşünülebilir.
Demir bir nüve üzerine sarılmış bir iletkenden elektrik akımı geçirildiğinde, mıknatıslayıcı alanın (H) zayıf olmasına karşılık,, demirin içinde oluşan magnetik alan (B) bundan binlerce kat daha güçlü olabilir. Bunun nedeni demirdeki pek çok küçük atomik mıknatısın (magnetik elementer bölge:Weiss alanları) alan doğrultusunda yönlenerek B’yi önemli ölçüde artırmasıdır.
Mıknatıslama öncesi, yönlenme doğrultuları gelişigüzel olduğundan, magnetik alan sıfırdır.
