İnsanların önünde etkili konuşma yapmak için uzmanlardan ipuçları!
İnsanların önünde etkili konuşma yapmak için uzmanlardan ipuçları | Son sürat iletişim çağında yaşadığımıza göre etkili konuşmak her zamankinden daha önemli hale gelmiştir. Yani bugün topluluk önünde konuşma, ister yüz yüze, isterse online platformlarda olsun, temel bir yaşam becerisi olarak karşımıza çıkıyor. Günümüzde daha fazla yerde; konferanslarda, iş toplantılarında, sosyal medya platformlarında konuşmamız, sunum yapmamız, hitap etmemiz gerekiyor. Dolayısıyla birçok kariyerde başarılı olmanın yolu etkili bir iletişim kurmaktan geçiyor.
İnsanların önünde konuşma yapmak için uzmanlardan ipuçları!
Aristoteles, Poetika adlı eserinde iyi bir anlatının bir başlangıcı, ortası ve sonu olmalıdır diye yazdığında aslında etkili bir konuşmanın temel yapısını da ortaya koymuş oldu. Retorik kitabında ayrıntılarıyla anlattığı bu tekniğin özünü giriş, gelişme ve sonuç oluşturuyordu. Ben de bu yazıda size kısaca bu üç perdeden ve bu perdeleri topluluk önündeki konuşmalarınızda ve sunumlarınızda nasıl kullanabileceğimizden bahsedeceğim.
Etkili konuşmanın kademeleri;
Giriş (Açılış)
Açılış bir konuşmanın en can alıcı kısmıdır. Çünkü insanların dikkati en yüksek seviyededir. Dolayısıyla bu dikkati konuşma sonuna kadar götürmek açılışta yaptığınız hamlelere bağlıdır. Florian Mueck, The Seven Minute Star adlı kitabında açılışın önemini şöyle vurguluyor: “Topluluk önünde konuştuğunuzda, dinleyicilerin dikkatini çekmek ve tutmak için aşağı yukarı 30 saniyeniz vardır. İlk cümleniz şimdiye kadar sahip olabileceğiniz en önemli retorik araçtır. Bir kedinin pençesi gibi olmalıdır. Kavrayıcı, güçlü ve akılda kalıcı.”
Dolayısıyla konuşmanıza insanların ilgisini uyandırabilecek bir hikayeyle başlayabilir veya Jamie Oliver’ın TED konuşması’nda yaptığı gibi şaşırtıcı bir istatistikle giriş yapabilirsiniz. “Ne yazık ki bu konuşmanın bundan sonraki 18 dakikası içinde, şu an hayatta olan dört Amerikalı yedikleri besinler nedeniyle ölmüş olacak…”
Ayrıca retorik bir soruyla açılış yapmanız da oldukça etkili olur. Conor Neill’in “Kime Bahse Girersiniz?” başlıklı TED konuşması bunun en iyi örneklerinden birisidir. “Hayatınızda en iyi bildiğiniz yüz elli kişinin bu ortamda bizimle beraber olduğunu düşünün. Bana onlardan birinin adını gönderdiniz. Ben de sana seçtiğin kişinin gelirinin yüzde 20’sini, devamlı olarak vereceğimi garanti ediyorum. Seçtiğin kişi kim olurdu?”
Etkili konuşma yapmak! Gelişme (Gövde)
Konuşmanızın asıl amacı dinleyicileri bir konuda ikna etmek, harekete geçirmek ve düşündürmektir. Bunu yapabileceğiniz yer burasıdır. Bu bölüm konuşmanın ana gövdesini ve mesajını oluşturur. Bu nedenle konuşma öncesi çekirdek mesajınız hazır olmalıdır. Anlattığınız her şey bu çekirdek mesaj etrafında dönmelidir. Fransızlar buna “le fil rouge (kırmızı iplik)” derler. Ve konuşmanın tamamında bu kırmızı iplik sözcükleriniz arasında dolaşmalıdır.
İnsanlar bu bölümde genellikle birkaç mesajı bir arada vermeye çalışır. Oysa fazla bilgilendirici olmak iyi değildir ve sonuç genellikle kafa karıştırıcıdır. Elbette mesajınızın farklı bölümleri olabilir. Ancak bu birleştirici bir mesajı olmalıdır. Bu yüzden konuşma öncesi çekirdek mesajınızı belirlemek önemli olacaktır. Çekirdek mesajınız tek bir cümle veya bir duygu olabilir. Örneğin Ali Soyluca’nın bu mesajı “Ustaca yaşam ustalardan öğrenilir.” Betül Mardin’in “Engelleri nasıl avantaja çevirebilirim?”, Armağan Çağlayan’ın “Deneyimsiz insanlara şans verin”dir.
Sonuç (Kapanış)
Çoğu insan bir konuşmayı zamanın akışı gibi doğrusal olan bir şey olarak düşünür. Oysa zaman gibi konuşmalar da dairesel olmalıdır. Başka bir deyişle, sonucunuzu mutlaka açılışınızla ilişkilendirmeli, kapanışı yaparken başladığınız yere geri dönmelisiniz.
Örneğin bir retorik soruyla başlamışsanız bu soruya cevap vermeli, bir istatistikle giriş yaptıysanız ona tekrar atıf yapmalı, hikayeyle giriş yaptıysanız hikayeye bir ekleme yapıp bitirebilirsiniz. İnsanların sunumunuzdan sonra ne hatırlamasını veya yapmasını istiyorsanız burada kısa bir şekilde tekrar edebilirsiniz.
Etkili konuşma yapmak! Kendin ol ve anlattığına inan!
Özetle topluluk önünde konuşmak yüzyıllardır liderlerin en önemli yetkinliklerinden birisi olarak varlığını sürdürüyor. Hikayeleri, metaforları ve retorik tekniklerini kullanarak konuşmalarımızı etkili bir şekilde yapmaya devam ediyoruz. Evet, bazılarımız bunu doğaçlama bir yetenekle yapıyor, bazılarımız bu konuda teknikleri ve algoritmaları kullanıyor. Fakat ne olursa olsun topluluk önünde etkili konuşmanın sırrı Robert Mckee’nin dediği gibi, kendimiz olmaktan, anlattığımız şeye inanmamızdan geçiyor.
