Gayrimüslimler tarihi ve Osmanlı Yasakları | Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam aynı kökene dayanır. Yani Tanrı’nın insanoğluna tam bir yaşam biçimi olarak gönderdiği en son dine, İbrahim dinine dayanır. Müslümanların kitabı insanlarına saygı duymayı ve onurlandırmayı önerir. Bir İslam devleti, gayrimüslimleri korumalı ve Müslüman toprakları içinde barış ve huzur sağlamalıdır.
Gayrimüslimler, sömürgeciliğin kaldırılmasından sonra bile Müslüman dünyasında hayatın her alanında yer almışlardır. Hem Arap dünyasında hem de Arap olmayan Müslüman dünyasında bir insan nereye giderse, Hıristiyanları ve Yahudileri görecektir. Müslüman toplumda özgürce yaşadılar ve din, eğitim, ekonomi, siyaset, sağlık, endüstri, çiftçilik, konut, bankacılık ve sosyal hizmetler alanlarında hak sahibi oldular.
İnsana ve İnanca Saygı!
Ürdün, Mısır, Lübnan, Filistin, Suriye, Cezayir veya Sudan gibi birçok Müslüman ülkede hükümetin en üst siyasi kademelerinde çok sayıda Hıristiyan bulunmaktadır.
Bugün medeniyetler çatışmasına yol açan güçler var. Ancak tüm medeniyetler arasındaki ortak noktaların keşfi yoluyla bir anlayış ve karşılıklı saygı köprüsü inşa edilebilir.
Orta Doğu’nun haçlılar tarafından işgali sırasında, yerel Hıristiyanlar Avrupalı kardeşleri tarafından ikinci sınıf vatandaş muamelesi gördüler. Hakaretlere ve aşağılamalara tahammül edemediler. Bu nedenle, Müslümanların başta Kudüs ve Filistin olmak üzere o bölgeden haçlılardan kurtulmalarına yardımcı oldular.
En sonunda Salahuddin (Selahaddin) Kudüs’ü haçlıların işgalinden kurtarabildi. Şövalyelere ve askerlerine karşı nazik davrandılar. Onlara cömertçe davrandı, özellikle şövalye olanlara. Yani onları, onur ve haysiyetle muamele edilmesi gereken siyasi liderler olarak değerlendirdi. Nezaketini, cömertliğini ve adil muamelesini takdir ettiler. Bazıları daha sonra İslam’ı kabul etmiştir.
Gayrimüslimler Mabedlere Giremez!
Gayrimüslimlerin İslam Mabedlerine Girmeleri Yasak. Osmanlı döneminde de gayrimüslimlere ve yabancılara kurallara uydukları sürece genelde kötü davranılmamaıştır! Osmanlı döneminde uygulanan yasaklar arasında Ayet-i Kerime gereği olanlar vardır.
Yani gayrimüslimlerin Mescid-i Aksa Harem-i Mukaddes, Kábe-i Muazzama gibi yerlere girmeleri yasak dilmiştir. Ayrıca gayrimüslimlerin abdest ve temizlik gibi İslam kurallarına muhalif halleri olduğundan Mescid-i Haram’a yaklaşmaları yasaklanmıştır.
“Mescid-i Haram’a müşriklerin yaklaşmasını yasaklayan ayet ise șöyledir: “Ey iman edenler! Müşrikler necistirler. Artık bu yıllardan sonra Mescid-i Haram’a yaklaşmasınlar! Eğer yoksulluktan korkarsanız, Allah sizi dilerse fazlından zenginleştirecektir. Allah alimdir, hakimdir.”
Gayrimüslimler ve Osmanlı yasağı!
Ayet-i Kerimeye uygunluk bakımından uygulanan bu yasak, Osmanlı Devleti’nde uzun süre devam etmiştir. Daha sonra 1852 yılında yayımlanan bir belgeyle yasağın devam ettiği avama bildirilmiştir.
Dolayısıyla Osmanlı idaresi altındaki her din mensubu, başlarındaki patrik veya haham başları ile kendi dinlerini hür bir şekilde yaşamış, kendilerine tanınan bu hak ve hürriyetlerine karşılık Osmanlı’ya yalnızca “cizye” vererek can ve mal güvenliklerini de koruma altına almışlardır.
Osmanlı’da Gayrı Müslümlerin Yaşam Koşulları;
Osmanlı’da vaziyet böyle iken dönemin bazı Avrupa ülkelerinde durum tam aksine işlemekteydi. Bunlara bir örnek verecek olursak; 1492 yılında Gırnata Şehri’nin düşmesinin akabinde kendilerine göre farklı din mensubu olan Müslümanlara bir süre müsamaha gösterilse de daha sonraları zorla Hristiyanlaştırma faâliyetleri başlamış, Hristiyan olmayanlar ise ya öldürülmüş ya da gemilere bindirilerek Afrika’ya götürülmüştür. Bu durum yalnızca Müslümanlar için uygulanmıyor Hristiyan olmayan Yahudiler de, Müslümanlarla aynı muâmeleye maruz kalıyorlardı.
Avrupa’da Din zulmü,
Osmanlı Beyliği, Hristiyanların yoğun olduğu bir bölgede kurulup daha ziyade Hristiyanlık dinine mensup olan bölgelerle savaş halinde olduğundan dolayı ilk dönemden itibaren gayrı Müslimlerle her daim yakın ilişkiler içinde olmak zorunda kalmıştır.
Beylikten imparatorluğa geçiş sürecindeki fetihlerde alınan Toprak yoğunluğuna bakıldığında, Osmanlı İmparatorluğu’nun sınırları içerisinde en büyük gayrimüslim topluluğun Ortodoks olduğu görülmektedir.
Ortodoksların haricinde, Gregoryen Emeniler, Museviler ve Katolikler gibi farklı din mensupları da
Osmanlı’daki gayrimüslim topluluklardan bazılarıdır.