Tükürük nedir ve nasıl çalışır?
Tükürük nedir ve nasıl çalışır | Tükürük ağzımızda tükürük bezleri tarafından üretilen ince bir sulu sıvıdır. Ağırlıklı olarak elektrolitler, mukus (sümüksü bir madde), beyaz kan hücreleri, epitel hücreleri, enzimler, antimikrobiyal ajanlar ve lizozimlerle oluşan sudur. Bunların bileştiği bir yığınını oluşturmaktadır.
Tükürüğü üretirler ve kanallar aracılığıyla ya da doğrudan ağız boşluğuna dağıtırlar. Acini, tükürük üreten in tüpler gibidir ve onları tükürük bezlerinde toplar.
Tükürük nedir ve nasıl çalışır?
Şimdi tükürük üreten bezleri görelim. Onlar ağırlıklı olarak küçük ve büyük tükürük bezleri olarak sınıflandırılmaktadır.
Küçük tükürük bezi;
Çok sayıda küçük tükürük bezleri bulunmaktadır. Ağız zemini boyunca bulunurlar. Dil sınırları, dudaklar, ve yanaklar küçük tükürük bezlerini oluşturmaktadır.Küçük tükürük bezlerinde tükürük doğrudan ağız boşluğuna çıkmaktadır.
Büyük tükürük bezi:
Ağzımızda 3 büyük tükürük bezi vardır. Onlar; parotis, submandibular ve sublingual tükürük bezleridir.
Tükürük nedir? TÜKÜRÜK SALGISININ ARTMASI
VEYA AZALMASI,
Tükürük salgısı nasıl çalışır, tükürük salgısının artması: (Siyalore-Hipersalivasyon-Pityalismus)
Günde 3-4 It’ye varan hatta onu geçen siyalore’ler vardır. Fazla miktardaki tükürük ya yutulur, ya da dışarı atılır. Bazı hastalarda ise tükürük salgısı normal olduğu halde, yutulamadığı için tükürük ağızdan dışarı akmaktadır.
Tükürük salgısının artması?
Ağzına bol tükürük toplanan veya tükürüğü dışarı akan bir hasta karşısında şu olasılıklar düşünülmelidir.
1-ilaç veya toksik madde alınması (ör: civalı ilaç kullanımı, kurşun, bakir zehirlenmesi vs.)
2-Çürük diş, pürtüklü dolgular, protezler, ağız içi tümörleri, difteri, tüberküloz, sifiliz gibi hastalıklar.
3-Sindirim kanalının çeşitli hastalıkları (Ör: Yemek borusunun yabancı cisim, tümörleri, divertikülleri, midenin ülser ve kanserlerinde, bağırsak parazitlerinin varlığında)
4-Sinir sistemi tutan hastalıklarda (beyin tümörleri, felç vs.)
5- Normal kişilerde hoşa giden yiyeceğin görünmesi veya koklanmasında.
Tükürük salgısının azalması:
Tükürük salgısının azalması: Tükürük salgısının azalması sonucu, çiğneme, yutma, konuşma fonksiyonları bozulur. Dil kurur ve paslanır. Tükürük salgısının azalması şu durumlarda görülür. Vücudun susuz kaldığı durumlar (ateşli hastalıklar, komalar,bol idrara çıkanlarda). Şeker hastalığı, nefes darlıkları, korku, heyecan. ilaçlara bağlıdır.
Eğer hastada tükürük salgısının azalmasına ilaveten, kansızlık, yutma güçlüğü, yemek borusunda darlık varsa özel bir sendrom olan Pulummer-Vinson düşünülebilmektedir.